Tükürük bezleri, tükürük salgılamak ve salgıyı ağız içine ulaştırmakla görevlidir. Yüzümüzün her iki yanında 3 er tane olmak üzere toplam 6 tane majör (büyük) ve ağız, boğaz ve damak bölgesine yayılmış yüzlerce mikroskopik küçük (minör) tükürük bezleri vardır. Majör tükürük bezleri sırasıyla büyükten küçüğe; parotis tükürük bezi çene altı (submandibüler) tükürük bezi ve dilaltı (sublingual) tükürük bezleridir.
Parotis Tükürük Bezi
Her iki kulak kepçemizin hemen önünde bulunan en büyük tükürük bezleridir. Yanağın arka kısmını yayvan şekilde kaplayarak çene köşesi üzerine uzanırlar. Salgılarını yanak iç yüzüne açılan bir kanal (stensen kanalı) yoluyla ağız içerisine boşaltırlar. Bu bezle ilişkili olan en önemli anatomik yapı yüz mimik kaslarının hareketinden sorumlu olan sinirin parotis bezinin içerisinden geçmesidir. Yüz siniri (fasiyal sinir) kulak kemiğindeki bir kanaldan kafayı terk ettikten hemen sonra parotis bezinin içerisine girer ve dallara ayrılır. Aynı zamanda parotis bezini yüzeyel ve derin olmak üzere iki kompartımana ayırır. Fasiyal sinir ve cilt arasında kalan dış kısım yüzeyelparotis lobu, sinirin altında kalan ve çene kemiğinin derinliklerine uzanan parotis kısmı ise derin lob olarak adlandırılır.
Submandibuler Tükürük Bezi
İkinci büyük tükürük bezidir. Boyunun her iki yanında çene kemiği altında bulunur. Salgılarını bir kanal (wharton kanalı) yoluyla ağız tabanına aktarır. Yüz sinirinin ağız köşelerine giden marjinal mandibüler dalı bu bezle çok yakın ilişkidedir ve bezin hemen yüzeyelinden geçer.
Sublingual ve Minör Tükürük Bezleri
Sublingual tükürük bezleri dilin arka alt kısmında yerleşirler ve salgılarını birden fazla kanalla ağız içerisine aktarırlar. Minör tükürük bezleri ise gözle görülemeyecek kadar küçüktürler. Ağız ve boğaz yüzeyini döşeyen mukozanın altında yerleşmişlerdir. Sürekli salgılama yaparak ortamın nemli kalmasını sağlarlar.